سپسیس یا عفونت خون هنگامی اتفاق میافتد که بدن به طور غیرمعمولی به عفونتها واکنش نشان میدهد و گاها به آن سپتیسمی نیز گفته می شود. درطول سپسیس، سیستم ایمنی که وظیفه اش دفاع از شما در برابر میکروبهاست، مواد شیمیایی زیادی را درخون آزاد می کند. این مواد، التهاب گسترده ای را ایجاد میکند که میتواند منجر به آسیب دیدگی اندامها شود. لخته های خون جریان خون را در اندام های داخلی بدن کاهش میدهند بنابراین مواد مغذی و اکسیژن مورد نیاز را دریافت نمیکنند.
در بسیاری از موارد، سپسیس باعث افت بالای فشارخون میشود. به این حالت شوک سپتیک یا شوک عفونی میگویند. این مشکل میتواند به سرعت منجر به نارسایی اندامهایی مثل: ریه ها ، کلیه ها و کبد شود و حتی میتواندکشنده باشد. عفونت و مسمومیت خونی بر اثر یک عفونت حاد خونی است که همراه با خون در تمام بدن به گردش در میآید. این باکتری علائم بالینی مختلفی دارد از جمله انواع گوناگون باکتری که قابل جا به جایی هستند، تخریب و فساد عضو که منجر به عفونت درصد بالایی از مبتلایان میشود.
عفونت و پوسیدگی عضو یکی از مهمترین و بارزترین علائم این بیماری است، عفونت خونی نیز یک بیماری جدی میباشد که محدود به قسمت خاصی از بدن نمیشود و تمام جاهایی که خون گردش میکند را میتواند درگیر کند.
علل عفونت خونی چیست؟
عفونتهای باکتریایی غالبا عامل سپسیس هستند ولی این بیماری ممکن است به دلیل سایر عفونتها نیزرخ دهد. سپسیس میتواند از طریق باکتریها، انگلها، قارچها یا ویروسها وارد بدن شود و آنها ممکن است از عناصر کوچکی به اندازهی یک ناخن شروع شود. عفونتهای استخوانی به نام استئومیلیت نیز ممکن است سپسیس را ایجاد کنند.
باکتریها می توانند از طریق تزریق وریدی، زخمهای جراحی، کاتترهای ادراری و زخم بستر، وارد بدن افرادی که در بیمارستان بستری هستند، شوند. عفونت خونی در برخی از افراد میتواند شایعتر باشد که در ادامه ذکر خواهیم کرد:
- زنانی که باردار هستند.
- افرادی که سالمند یا بسیار جوان هستند.
- افرادی که اخیرا در بیمارستان بستری شده اند و یا جراحی بزرگی داشتهاند.
- افرادی که مبتلا به دیابت میباشند.
- افرادی که از کاتتر یا لوله های تنفسی استفاده میکنند.
- افرادی که یک بیماری جدی پزشکی مانند آپاندیسیت، ذات الریه، مننژیت، سیروز یا عفونت مجاری ادراری دارند.
علائم سپسیس چیست؟
به این دلیل که سپسیس یا عفونت خون میتواند از قسمتهای مختلف بدن شروع شود و به بقیه قسمتها نیز نفوذ کند، علائم مختلفی دارد. اولین علائم سپسیس ممکن است شامل تنفس سریع و گیجی یا سرگیجه باشد. سایر علائم شایع عبارت میباشند از:
تب ولرز، دمای بدن بسیار پائین باشد، ادرار کردن کمتر از حد معمول ، ضربان قلب سریع، تهوع و استفراغ، خستگی یا ضعف، اسهال ، درد شدید، لکه دار شدن یا تغییر رنگ پوست و… .
و اگر افراد دارای این علائم به پزشک مراجعه کنند، پزشک برای آنها یک معاینه فیزیکی انجام میدهد و یک سری آزمایشاتی را مورد بررسی قرار میدهد تا از مواردی مانند موارد زیر مطلع شود. مواردی از قبیل:
- باکتریهای که در خون یا سایر مایعات بدن وجود دارند.
- علائم عفونت در رادیوگرافی، سی تی اسکن یا سونوگرافی
- عدادکم پلاکت در خون
- بالا و پائین بودن تعداد گلبولهای سفید خون
- فشارخون پائین
- اسید بیش از حد در خون{اسیدوز}
- کمبود اکسیژن در خون
درمان عفونت خونی چیست؟
پزشک به احتمال زیاد بیمار را در بخش مراقبتهای ویژه یا ای سی یو بستری میکند. تیم پزشکی سعی دارد که عفونت را متوقف کند، اندامهای بدن را فعال نگه دارد و فشار خون را کنترل کند. تزریقات داخل وریدی و اکسیژن اضافی میتوانند کمک کننده باشند. آنتی بیوتیکها ممکن است در مراحل اولیه با عفونتهای ناشی از باکتریها مبارزه کنند.
درصورتی که پزشک بداند که چه عاملی باعث سپسیس یا عفونت خون شده است، میتواند دارویی را تجویز کند که بتواند آن میکروب خاص را هدف قرار دهد. غالبا پزشکان برای بهبود فشارخون، کاری که انجام میدهند این است که از وازوپرسورها که باریک کنندهی رگها هستند استفاده کنند. این امکان نیز وجود دارد که کورتیکواستروئیدها را برای مبارزه با التهاب یا انسولین را برای کنترل قندخون تجویز کنند.
اگر بیماریای شدید باشد، ممکن است به انواع دیگری از درمان مثل دستگاه کمک تنفسی یا دیالیز کلیه نیاز داشته باشند یا امکان دارد برای تخلیه یا پاکسازی عفونت نیاز به جراحی باشد.
عوارض سپسیس و پیشگیری از سپسیس
با وخیمتر شدن عفونت خونی، مشکلات و چالشهای بیشتری در سراسر بدن بوجود میآید. این مشکلات ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- نارسایی کلیه
- ایجاد بافت مرده{گانگرن} روی انگشتان دست و پا که منجر به قطع عضو میشود.
- آسیب ریه و مغز یا قلب
- افزایش خطرابتلا به عفونت در طول زمان
سپسیس یا عفونت خون در ۲۵ تا ۴۰ درصد موارد میتواند کشنده باشد.
مراحلی وجود دارند که رعایت آنها میتواند از پیشرفت عفونت جلوگیری کند. در نتیجه باید به آنها بسیار توجه کرد که در ادامه آنها برای شما ذکر کردهایم.
دستهای خود را مرتبا هر دفعه با آب و صابون به مدت بیست ثانیه بشوئید.
هرگونه بیماری مزمن باید کنترل شود.
از واکسنهای توصیه شده برای مواردی مانند آنفولانزا و آبله مرغان استفاده کنید.
هرگونه عفونتی باید درمان شود و به موقع به آن رسیدگی شود.
اگر آسیبی بر روی پوست خود دارید که سبب بریده شدن پوست شود، در اسرع وقت باید آن را تمیز کنید. هنگام ریکاوری آن را تمیز و پوشانده نگه دارید و مراقب علائم عفونت باشید.
